Jest coś magicznego w miejscu na drugim brzegu.
Kryje ono w sobie obietnicę czegoś innego, nieznanego, nowego.
Możliwości, wolności, świeżości.
Nic więc dziwnego, że od lat takie miejsca upodobały sobie wszelkie alternatywne społeczności. Rzymskie Zatybrze, kopenhaska Christiania czy Fremont z Seattle, to tylko kilka najsłynniejszych przykładów.
Wilno, jak na miasto z duszą przystało, także ma swoją zbuntowaną dzielnicę -
Zarzecze zwane często litewskim Montmartre z racji swojej artystycznej atmosfery.
Zarzecze, zwane z litewska
Užupis to jednak nie tylko nietypowa dzielnica miasta!
W roku 1997 proklamowano bowiem niezależną
Republikę Zarzecza, która ma swój własny rząd (obradujący w najsłynniejszej zarzeczańskiej knajpie 'Zarzecze'), prezydenta, flagę, granice (na mostkach zakochanych)* i ambasadę w Moskwie!
Życie kulturalne, jak przystało na takie miejsce, oczywiście kwitnie - odbywa się tu masa różnej maści festiwali, wystaw artystycznych i niebanalnych imprez. Wszystko pod patronatem sił nadprzyrodzonych - parę lat temu na jednym z głównych placów Zarzecza ustawiono wysoką kolumnę z rzeźbą anioła
'Užupio angelas', który symbolizuje bliskie (zwłaszcza tu!) związki nieba z ziemią.
Aby jednak najlepiej zrozumieć specyfikę tego miejsca, polecam zapoznać się z jego konstytucją, która przetłumaczona na wiele języków wisi na jednym z miejskich murów.
Najlepiej oddaje ona zakręconego ducha tego niezwykłego miejsca:
1. Człowiek ma prawo mieszkać nad Wilenką, a Wilenka przepływać obok człowieka.
2. Człowiek ma prawo do ciepłej wody, ogrzewania w zimie i do dachu z dachówek.
3. Człowiek ma prawo umrzeć, ale nie jest to jego obowiązkiem.
4. Człowiek ma prawo do błędów.
5. Człowiek ma prawo do wyjątkowości.
6. Człowiek ma prawo kochać.
7. Człowiek ma prawo być niekochany, ale niekoniecznie.
8. Człowiek ma prawo być nieznany i niewybitny.
9. Człowiek ma prawo do lenistwa i nicnierobienia.
10. Człowiek ma prawo kochać kota i opiekować się nim.
11. Człowiek ma prawo opiekować się psem do końca życia (swego lub psa).
12. Pies ma prawo być psem.
13. Kot nie ma obowiązku kochać swego pana, ale powinien pomóc mu w trudnej chwili.
14. Człowiek ma prawo czasami nie wiedzieć, czy ma obowiązki.
15. Człowiek ma prawo wątpić, ale nie jest to jego obowiązkiem.
16. Człowiek ma prawo do szczęścia.
17. Człowiek ma prawo do nieszczęścia.
18. Człowiek ma prawo do milczenia.
19. Człowiek ma prawo do wiary.
20. Człowiek nie ma prawa do przemocy.
21. Człowiek ma prawo uświadomić sobie swoją małość i wielkość.
22. Człowiek nie ma prawa porywać się na wieczność.
23. Człowiek ma prawo rozumieć.
24. Człowiek ma prawo niczego nie rozumieć.
25. Człowiek ma prawo być różnej narodowości.
26. Człowiek ma prawo obchodzić swoje urodziny albo ich nie obchodzić.
27. Człowiek powinien pamiętać, jak się nazywa.
28. Człowiek może się dzielić tym, co ma.
29. Człowiek nie może się dzielić tym, czego nie ma.
30. Człowiek ma prawo mieć braci, siostry i rodziców.
31. Człowiek może być wolny.
32. Człowiek jest odpowiedzialny za swoją wolność.
33. Człowiek ma prawo płakać.
34. Człowiek ma prawo być niezrozumianym.
35. Człowiek nie ma prawa zrzucać winy na innych.
36. Człowiek ma prawo do indywidualizmu.
37. Człowiek ma prawo nie mieć żadnych praw.
38. Człowiek ma prawo się nie bać.
NIE ZWYCIĘŻAJ
NIE BROŃ SIĘ
NIE PODDAWAJ SIĘ
A jeśli chcielibyście stać się chociaż na chwilę obywatelami tego niezwykłego miejsca, nie musicie się martwić o formalności.
Jak rzecze 'premier' zarzeczańskiej republiki, Sakalas Gorodeckis -
'Nasza republika nie jest pojęciem geograficznym; można mieszkać w Kownie, w Nowym Jorku i być jej obywatelem, jeżeli tak uznasz.'* A oto znaki granicze:
Granica 1Granica 2